AGORAFOBİ

 AGORAFOBİ 

Agorafobi, belirli durumlardan aşırı korkmaya neden olan bir anksiyete bozukluğudur. Bazı insanlar evden ayrılmaya bile direnebilir. İlaç tedavisi, bilişsel davranışçı terapi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalar bozukluğun üstesinden gelebilir ve keyif aldıkları şeylere tekrardan katılabilirler. Durum ne kadar erken teşhis edilirse, tedaviler o kadar iyi sonuç verir. Agorafobi kadınlar arasında daha yaygındır. Genellikle 35 yaşından önce başlar.

Agorafobi Nedir?

Agorafobi, bunalmış olmaktan veya kaçamamaktan veya yardım alamamaktan yoğun bir korkuya neden olan bir anksiyete bozukluğudur. Korku ve kaygı nedeniyle agorafobisi olan kişiler genellikle yeni yerlerden ve tanıdık olmayan durumlardan kaçınır, örneğin:

-Açık veya kapalı alanlar

-Kalabalık yerler

-Evinizin dışındaki yerler: Dışarı çıkıldığında asla yalnız kalamamak

-Toplu taşıma

Risk Faktörleri?

-Panik atak veya diğer fobilere sahip olmak

-Sevilen birinin ölümü, saldırıya uğrama veya istismara uğrama gibi ciddi olaylar yaşamak

-Gergin veya endişeli bir yapıya sahip olmak

-Panik ataklara aşırı korku ve endişe ile yanıt vermek

-Agorafobili bir akrabaya sahip olmak 

Agorafobiye Ne Sebep Olur?

Agorafobiye neyin neden olduğu tam olarak belli değildir. Bununla birlikte, genellikle mevcut bir panik bozukluğu ile ilişkilidir. Panik bozukluğu, belirli bir neden olmaksızın kısa, yoğun korku ataklarına neden olur. Panik bozukluğu olan kişilerin yaklaşık üçte biri agorafobi geliştirir. Ancak agorafobi tek başına da ortaya çıkabilir.

Belirtiler 

Agorafobinin belirtileri panik atağa benzer. 

Şunları yaşayabilirsiniz:

-Göğüs ağrısı veya hızlı kalp atış hızı

-Korku veya titrek bir his 

-Hiperventilasyon veya nefes almada zorluk

-Baş dönmesi veya baygınlık hissi

-Yutma zorlukları

-Ani titreme veya kızarma (kızarmış, sıcak yüz)

-Aşırı terleme (hiperhidroz)

-Mide bulantısı 

Psikiyatristiniz size şunları sorabilir:

-Evden çıkarken stres yaşıyor musunuz?

-Korktuğunuz için kaçındığınız yerler veya durumlar var mı?

-Alışverişinizi ve işlerinizi yapmak için başkalarına güveniyor musunuz?

 

Agorafobi teşhisi konması için, bir kişinin aşağıdaki durumlardan en az ikisinde aşırı korku veya panik hissetmesi gerekir:

-Toplu taşıma kullanmak

-Açık alanda olmak

-Sinema, toplantı odası veya küçük mağaza gibi kapalı bir alanda bulunmak

-Sırada durmak veya kalabalığın içinde olmak

-Evden tek başına çıkmak 

Tedavi

Agorafobi tedavisi genellikle tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonunu içerir; Terapi, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri.

Bir terapist korkularınız üzerinde çalışmanıza yardımcı olabilir. Akıl sağlığı uzmanı ise, bilişsel davranışçı terapiyi (CBT) kullanarak, endişeye neden olan düşünceleri çözmenize yardımcı olabilir. Terapistiniz, gevşeme ve duyarsızlaştırma tekniklerini kullanarak, korkutucu bir durum hayal etmenizi ve duyguları yönetmenizi sağlayabilir. Sonunda, eskiden sizin için kaygı yaratan etkinliklere katılabilir ve duygularınızı nasıl yöneteceğinizi daha iyi anlayabilirsiniz. Zamanla, terapi beyni farklı düşünmek için eğitebilir.

Doktorunuzun agorafobi için önerebileceği birçok ilaç vardır, ancak en yaygın olanı antidepresanlardır. Doktorlar genellikle, beyninizde serotonin adı verilen "iyi hissettiren" bir kimyasalın seviyesini yükselten bu ilaçlardan birinin düşük dozuyla başlarlar. Serotonini dengelemeye yardımcı olan bazı ilaçlar: Sitalopram (Celexa ), Essitalopram oksalat (Lexapro), Fluoksetin (Prozac), Sertralin (Zoloft) ve Venlafaksin (Effexor)

Şiddetli agorafobisi olan bazı kişiler evlerinden hiç çıkamazlar ve yardım için tamamen başkalarına bağımlıdırlar. Agorafobi, tedavi edilmediği takdirde depresyon, alkol veya uyuşturucu kullanımı ve diğer akıl sağlığı bozuklukları dahil olmak üzere başka sağlık sorunlarına da yol açabilir. Bunlar, akıl sağlığı yardımını erken aramanın önemli olmasının nedenleridir.

Agorafobili insanlar için görünüm (prognoz) nedir?

Agorafobisi olan kişilerin yaklaşık üçte biri bozukluğun üstesinden gelir ve semptomsuz hale gelir. Diğer yarısı semptomlarını daha iyi yönetmeyi öğrenir ama yine de biraz endişe duyar.

Agorafobiden iyileşirken sizin ve sevdiklerinizin sabırlı olmanız gerekecek. Aynı zamanda ilaç da alıyorlarsa, birçok insan 12 ila 20 haftalık CBT'ye (konuşma terapisi) ihtiyaç duyar. İlaçsız tedavi bir yıl kadar sürebilir.