LATAH

 LATAH

İlk olarak Malezya ve Endonezya'da gözlenen kültüre bağlı bir sendromdur. JR Logan'ın 1849'da Melaka'dan, Naning'e seyahat ettiği günlüğünde ilk kez bahsedilmiştir. 1860'larda ise Malaya ve Tava'da açıkça tanımlanmıştır. Durum öncelikle orta yaşlı kadınları etkiler ve abartılı bir irkilme reaksiyonu ile karakterizedir. Korkunun yanı sıra başlıca semptomları konuşmadaki taklitçi davranışlar (ekolali) ve vücut hareketlerindeki (epokrasi) küfür ve tipik olarak etrafındakilerin sözlerini veya eylemlerini taklit eder. 

Fiziksel belirtiler: Kalp hızında artış, aşırı terleme (net bir fizyolojik kaynak tanımlanmamıştır)

Tarihsel olarak Latah, bir hastalıktan ziyade kişisel farklılık olarak kabul edilen kültüre özgü bir irkilme bozukluğu olarak kabul edilir. Diğer kültür ve yerlerde de karşılaşılmıştır. Örneğin, Maine'nin Sıçrayan Fransızlar'ı, Japonya'nın Ainu halkının kadınları arasında "imu", Filipinliler arasında mali-mali veya silok, Tay halkı (taylandlılar) arasında bat-schi olarak geçmektedir. Ancak bu sendromlar arasındaki ilişki tartışmalıdır. 

Genetik değildir, genellikle menopoz döneminde ortaya çıkar. Malay ve Java'nın yüksek sosyal tabakalarında Latah eksikliği vardır. Bu da onların tepkilerini daha düşük sosyal sınıflara ait olanlara göre bastırma olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösterir.

*Kişinin bir Latah atağı sırasında meydana gelen herhangi bir şeyi hatırlaması olası değildir.

Malaylara göre; Kadınlar daha az "semangat" yani ruh özüne sahiptir. Erkeklere göre alay etmenin daha kolay olduğu ve iki özellik birleştiğinde kadınların Latah'a yakalanma ihtimali daha yüksektir, kolay gözlemlenebilir ve tekrarlayan provakasyonlarla geliştiğine inanılır. Erkeklere nazaran istismara daha savunmasız olduklarından, daha düşük statülü kişilerde Latah'ın daha yüksek prevalansını açıklar. Ayrıca regl döneminden ötürü erkeklere kıyasla kadınların daha çok kan kaybettiği için hassas olduklarına inanılır.

(Gıdıklanmakta sonraki yaşamda Latah'a yatkınlık anlamına gelir.)

Konuyla alakalı 1978'de kaydedilen, 1983'de de yayınlanan bir belgesel önerisinde bulunuyorum 

Latah: A Culture-Specific Elaboration of the Startle Reflex