ASPERGER'S SENDROMU

 ASPERGER'S SENDROMU

Avustralyalı çocuk doktoru Hans Asperger tarafından 1944 yılında ilk kez tanımlanmıştır. Asperger's Sendromuna sahip kişiler diğer insanlar kadar zeki ama sosyal becerilerde zayıf kişilerdir. Bir konuya takıntılı bir şekilde odaklanma veya aynı davranışları tekrar tekrar yapma eğilimindedirler. 

*Asperger's sendromu artık tek başına bir tanı olarak anılmıyor. Otizm Spektrum bozukluğu (ADS) adı verilen daha geniş bir kategorinin parçası. Ancak halen birçok insan "Asperger" terimini kullanıyor ve sendroma sahip kişiler kendilerini "Aspie" olarak tanımlıyor.

Belirtiler

1-)Göz teması kuramama

2-)Sosyal durumlarda gariplik: Herhangi biri Asperger sendromlu kişiyle konuşmak istediğinde, kişi ne söyleyeceğini ya da nasıl tepki vereceğini bilemez. Bir diğer yandan da kendi kısıtlı ilgi alanlarında bir konuda hiç söz hakkı tanımadan saatlerce konuşabilirler. Kendilerini sınırlarlar ve belli bir konuya odaklanırlar. Kılı kırk yararlar, ciltlerce kitap okuyabilirler, araştırmalar yapabilirler.

3-) Beden dili veya insanların yüzlerindeki ifadeler gibi diğer insanlar için bariz sosyal ipuçlarını kaçırırlar.

Örneğin: Kaşlarınızı çatarak baksanız kızgın olduğunuzu anlamayabilirler. 

4-) Az duygu göstermek: Mutlu olduklarında gülmeyebilirler. 

5-)Düz, robotik bir şekilde konuşabilirler. 

6-)Değişikliklerden hoşlanmazlar: Her gün kahvaltıda aynı şeyleri yiyebilirler ya da sınıf atlama zamanı geldiğinde bir sınıftan diğerine geçmekte zorlanabilirler. 

7-)Konuştukları zamanlarda aşırı laf kalabalığı, ani geçişler, kelimeleri gerçek anlamlarıyla yorumlama ve ayrıntıları yanlış anlamaları muhtemeldir. 

8-)Motor hantallık, sakarlık 

9-)Okumakta sıkıntı

10-)Empati yoksunluğu

11-)Uykuda sorun

12-)Hiperfokus: Dar bir bilgi konusunda aşırı derecede odaklanma~

As'li kişiler sosyal etkileşimi gözleyerek yaptıkları çözümlemelerle katı davranışlar, ilkeler kurabilir ve bunları yine beceriksizce, katı ve sosyal yönden naif bir şekilde uygulayabilirler. 

Örneğin; zorla göz teması kurmak... 

*Arkadaşlık için çocuklukta duyulan arzular, başarısız sosyal karşılaşmalar sonucu körelebilir. 

*Sosyal etkileşime uygun olarak tepki vermekte başarısızlıkları, başkalarının duygularını önemsememe gibi görülebilir ve hassas olmadıkları kanısına varılabilir. Bu doğru değildir.

As'li bireylerin şiddet içeren, suç oluşturan davranışlara meyilli olmaları varsayımı incelenmiş ve verilerle desteklenmediği bulunmuştur. Çok sayıda kanıt, As'li çocukların suç işlemekten çok mağdur olduklarını göstermektedir. 

*Erkeklerin bu sendroma yakalanma olasılığı kadınlardan 3 ila 4 kat fazladır.

Vakaların çoğuna 5 ila 9 yaşları arasında teşhis konur, bazıları ise 3 yaşa kadar erken teşhis edilebilir. 

Asperger Sendromu ve Otizm Spektrum Bozukluğu karıştırılmamalıdır. Otistiklerin aksine As'li bireyler genellikle içlerine kapanık değildir. Beceriksizce de olsa başkalarına yaklaşırlar. Dil gecikmeleri olmadan güçlü dil becerileri vardır. 

(sadece kendi alanlarındaki konularda) 

As'li çocukların bilişsel yetileri sıklıkla laboratuvar ortamında sosyal kuralları anlamalarına izin verir, yani başkalarının duyguları hakkında kuramsal bilgileri anladıklarını gösterebilirler ama gerçek yaşamlarında bu bilgileri kullanmakta zorluk çekerler. 

Tedavi

Asperger sendromu için tek bir tedavi yoktur ve çeşitli müdahalelerin etkinliği yalnızca sınırlı veri ile desteklenmektedir. Tedavinin ana yöntemi davranışsal terapidir. 

Tedavi şunları içerebilir

-Sosyal Beceri Eğitimi 

-Konuşma-Dil Terapisi

-Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT) 

-Ebeveyn Eğitim ve Öğretimi

-Uygulamalı Davranış Analizi

Tıp: Asperger veya Otizm spektrum bozukluklarını özel olarak tedavi eden FDA tarafından onaylanmış herhangi bir ilaç yoktur. Yine de bazı ilaçlar depresyon ve anksiyete gibi ilgili semptomlara yardımcı olabilir. 

FDA: U.S. Food and Drug Administration Türkçe "Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi" olarak ifade edilebilir. 

Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) ve benzodiazepinler dahil olmak üzere anti-anksiyete ilaçları, sosyal anksiyete ve diğer anksiyete bozuklukların semptomlarını azaltabilir. 

Antipsikotik ilaçlar: Bazı doktorlar bunları sinirlilik ve ajitasyon için reçete edebilir. 

Risperidon ve aripiprazol, şu anda Avrupa Birliği tarafından onaylanan tek ilaçlardır. 

Ek olarak bu videolara göz atabilirsiniz

Empathy and Asperger’s Syndrome | Dylan Dailor | TEDxAllendaleColumbiaSchool

What Is Asperger's Syndrome?