YABANCI AKSAN SENDROMU

YABANCI AKSAN SENDROMU 

Yabancı Aksan Sendromu, yaklaşık yirmi spesifik çalışmada belgelenen nadir bir nörolojik konuşma bozukluğudur. Bir kişinin konuşması yerli dinleyicilere garip görünen bir ses alır. Bu, esas olarak subkortikal olan beyin hasarının bir sonucudur. Bu bozukluk, kimlik kaybı hissine yol açabilir, çünkü etkilenen hasta garip bir aksanla konuşmaktan kendini alıkoyamaz ve bu durum aniden ortaya çıkar.

Semptomlar bazen aylarca bazen de yıllarca devam eder ya da kendiliğinden geçer veyahut giderek artar. Daha az sayıda vakada, psikiyatrik bozuklukları, şizofreni ve konversiyon bozukluğu olan hastalarda kısa süreliğine ortaya çıkar. Buna ek olarak, etkilenenlerin çoğu, aksanının değiştiğini farketmez ve birisi dikkat çektiğinde şaşırır. Bugüne kadar yalnızca 60 kişide görülmüş nadir bir hastalıktır.

Aksan konusunda en önemli faktörlerden biri ünlü harfler. Hangi sesli harfi çıkaracağınız dilinizin ağzınız içerisindeki konumuna göre değişiyor (ne kadar ileride veya geride olduğu gibi). Farklı dillerde farklı farklı ünlü sesler var. Dolayısıyla aksanı belirleyen belki de en önemli nokta ünlü harfleri çıkarışınız. Yabancı aksan sendromuna yakalanan insanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, bu kişilerin ünlü harfleri çıkarmada sorunlar yaşadığını tespit etmiş. Beyinde meydana gelen hasar sonucu dillerini kontrol etmede sıkıntı yaşayan bireyler, dolayısıyla farklı bir aksan kullanıyormuş gibi konuşuyorlarmış.

Aslında ortada mucizevi şekilde belli bir dile ait net bir aksana sahip olma durumu yok.

Bu konuda yapılmış araştırmalardan birinde insanlara yabancı aksan sendromundan muzdarip olduğunu düşündükleri birinin konuşması dinletilmiş ve hangi aksana sahip olduğu sorulmuş. Cevaplar oldukça ilginçmiş; nitekim net bir aksan yerine birçok farklı cevap gelmiş: Fransız, Afrikalı, İtalyan, Çin, İspanyol ve Alman aksanı gibi.

Bu durumu şöyle açıklıyor uzmanlar: Bir kişinin belli bir aksanda konuştuğunu düşündüğümüz an, o aksanla uyuşmayan tüm özellikleri devre dışı bırakıyor ve sadece ona odaklanıyoruz. Her insan da farklı aksanlarda konuştuğu kanısına vardığından, konuşmaya ait diğer özellikleri görmezden gelerek sadece ona odaklanıyor.

Bu nedenlerden dolayı yabancı aksan sendromuna sahip kişilerin birden fazla aksana sahip olduğu kabul ediliyor.

Örnekler

1-)Robin Jenks Vanderlip, hayatında hiç Rusya'ya gitmemiş, Rus topraklarına ayak basmamış birisi. Merdivenlerden yuvarlanmasının ardından beyninde hasar oluşan kadın, 2 gün komada kalıyor. Uyandığında ise konuşma yetisini kaybettiğini görüyor. Zamanla konuşma yetisini yavaş yavaş kazanıyor ancak bir farkla; artık Rus aksanı ile İngilizce konuşmaya başlıyor.

2-) Sendroma yakalananlardan belki de en talihsizi 1900'lerin ortalarında yaşamış bir kadın. İkinci Dünya Savaşı sırasında patlayan bir bombanın yakınlarında bulunan ve kafasına darbe alan Norveçli bu genç kadın, Alman aksanı ile konuşmaya başlıyor. Sonrasında komşuları tarafından Alman ajanı olmasıyla suçlanarak geçiriyor günlerini. Yakın zamana baktığımızda da, 2013'te Tazmanyalı bir kadın, yine beynine aldığı hasar sonucunda Fransız aksanı ile konuşmaya başlamıştı.

Özetle, yabancı aksan sendromu mucizevi bir şekilde yabancı bir dilin aksanına net şekilde sahip olmanızı sağlamıyor. Konuşmada görevli kaslarınızı kontrol edememeniz sonucu ortaya çıkıyor, bu nedenle farklı sesler çıkarıyorsunuz.e Bu sesler insanlar tarafından halihazırda var olan aksanlara benzetiliyor. İşte tüm durum tam olarak bundan ibaret...